Najważniejszym programem finansowania badań naukowych w Unii Europejskiej jest Program Ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego – 7 Program Ramowy. Jest to program siedmioletni (2007-2013), o budżecie bliskim 54 mld Euro. Korzystać z niego mogą instytucje badawcze, uczelnie, przedsiębiorstwa czy indywidualni naukowcy działający w ramach międzynarodowych konsorcjów. Jest głównym filarem (poza COST i Inicjatywą EUREKA) działań wspomagających rozwój Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA).
Określenie ramowy oznacza, że w chwili uruchamiania programu określono jedynie ogólne ramy jego funkcjonowania. Szczegółowe zasady, w tym przede wszystkim tematyka konkursów, jest wypracowywana co roku przez Komisję Europejską oraz państwa uczestniczące w programie i publikowana w tzw. programach pracy (ang. workprogrammes).
Uczestniczyć w 7. Programie Ramowym można w wyniku zwycięstwa w konkursie ogłaszanym przez Komisję Europejską (tzw. zaproszeniu do składania wniosków, ang. call). Konkursy zwykle ogłaszane są latem, a projektodawcy mają kilka miesięcy na przygotowanie wniosku. Składa się go wyłącznie na drodze elektronicznej. W większości przypadków propozycje projektów muszą być składane, a zwycięskie projekty realizowane przez międzynarodowe konsorcja, w których uczestniczą przedstawiciele co najmniej trzech krajów. Wnioski nie spełniające wymagań (niezgodne z tematyką konkursów, nie spełniające wymogów formalnych) nie są rozpatrywane.
Realizowane przez konsorcja programy są wieloletnie, a ich budżety mogą wynosić do kilkunastu milionów euro.
7. Program Ramowy składa się z czterech programów szczegółowych – Cooperation (Współpraca), Ideas (Pomysły), People (Ludzie) i Capacities (Możliwości) uzupełnionych o program szczegółowy obejmujący badania nuklearne (Euratom) i działania Wspólnotowego Centrum Badawczego (JRC).
Program Cooperation (około 2/3 całego budżetu Programu Ramowego) ma na celu wspieranie ponadnarodowej współpracy naukowo-badawczej w wybranych dziesięciu obszarach tematycznych. Są to Zdrowie; Żywność, rolnictwo, rybołówstwo i biotechnologia; Technologie informacyjne i komunikacyjne; Nanonauki, nanotechnolgie, materiały i nowe technologie produkcyjne; Energia; Środowisko (łącznie ze zmianami klimatycznymi); Transport (łącznie z aeronautyką); Nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne; Przestrzeń kosmiczna; Bezpieczeństwo. Szczegółowa tematyka konkursów określana jest corocznie przez Komisję Europejską.
Program Ideas wspiera badania znajdujące się na granicy wiedzy (ang. frontier research) inicjowane przez naukowców we wszystkich dziedzinach nauki.
Program People dotyczy przede wszystkim podnoszenia kwalifikacji badaczy oraz wspierania mobilności (akcje Marii Curie).
Program Capacities wspiera rozwój infrastruktury badawczej, regionalne klastry badawcze, rozwój potencjału badawczego w regionach ubogich i peryferyjnych, badania na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, problemy budowy społeczeństwa opartego na wiedzy, koordynację polityki badawczej oraz horyzontalne działania w zakresie współpracy międzynarodowej.
Wielkość dofinansowania projektu zależy generalnie od rodzaju programu. Zasady i wielkość dofinansowania określona jest zawsze w dokumentacji konkursowej i może się różnić w poszczególnych latach i rodzajach działań.
W przypadku działań badawczo-rozwojowych realizowanych przez szkoły wyższe dofinansowanie wynosi do 75% kosztów bezpośrednich (wynagrodzenia, koszty podróży, zakup materiałów i sprzętu) oraz koszty pośrednie (ryczałt do 60% wartości kosztów bezpośrednich). Polskie instytucje, które podejmą się utworzenia i koordynowania konsorcjum mogą liczyć na dofinansowanie przygotowania wniosku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Szczegółowe informacje na temat programu można znaleźć na poświęconym mu portalu CORDIS, prowadzonym przez Komisję Europejską.
W Polsce działa Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE, który służy polskim podmiotom wyspecjalizowanym wsparciem dotyczącym zasad udziału w Programie Ramowym, informuje o tematyce i wymaganiach konkursów oraz zasadach finansowania.
7. Program Ramowy na skróty: